Wprowadzenie
Podczas wykonywanego ostatnio tłumaczenia Charakterystyki produktu leczniczego zauważyłam, że sporo czasu tracę na wyszukiwanie poprawnych nazw leków w języku polskim. Przyczyną tego były sprzeczne wersje odnajdywane w źródłach internetowych.

Aby w przyszłości unikać takich sytuacji, postanowiłam poszukać informacji na temat zasad tłumaczenia międzynarodowych nazw leków na język ojczysty. Odszukałam opracowanie opublikowane w 2. numerze Polskiego Przeglądu Kardiologicznego z 2000 roku, gdzie na przykładzie leków kardiologicznych, przedstawiono obowiązujące zasady. Ich streszczenie zamieszczam poniżej.

Zasady ogólne
Komisja Nazewnictwa Polskiego Towarzystwa Farmakologicznego opracowała zasady, o których mowa, w 1993 roku. U ich podstaw leżą 3 założenia:
1. międzynarodowa nazwa leku w języki polskim musi być jak najbardziej zbliżona do wersji oryginalnej, ale tym samym powinno się ją łatwo odmieniać;
2. zasady muszą być na tyle uniwersalne, aby można je było stosować także w przypadku nowych leków;
3. nazwy polskie muszą być zgodne z zasadami polskiej ortografii.

Dodatkowo kierowano się zaleceniem WHO, aby nazwy leków w językach ojczystych jedynie fonetyzować, a nie spolszczać.
I tak zasady ogólne tworzenia nazw leków (mianownictwo farmakologiczne) przedstawiają się następująco:
1. rdzeń nazwy obcojęzycznej zostaje sfonetyzowany, a nie spolszczony;
2. nazwa przyjmuje polską końcówkę, aby można ją było łatwo odmieniać przez przypadki;
3. zasady fonetyzacji i tworzenia końcówek są nadrzędne.

Zasady fonetyzowania rdzenia
1. Rdzeniowe zgłoski -ci-, -di-, -ri-, -si-, -ti- nie ulegają zmianie.
Przykłady: cimetidine->cimetydyna, ciprofloxacin->ciprofloksacyna, milrinone->milrinon.
Częste błędy: nifedypina (źle) zamiast nifedipina, amlodypina (źle) zamiast amlodipina.

2. Rdzeniowe zgłoski obce ulegają fonetyzacji:
a. -ph- (na -f-) phenytoin->fenytoina
b. -c- (na -k- ) captopril->kaptopril
c. -ae- (na -e-)
d. -v- (na -w-) simvastatin->simwastatyna
e. -quin- (na -chin-) quinapril->chinapril
f. -x- (na -ks-) oxprenolol->oksprenolol, za wyjątkiem -xi- w zestawieniach -axi-, -exi-, -ixi-, -uxi-, -yxi, czyli np. mexiletine->mexiletyna , abciximab->abciximab. Jednak znowu za wyjątkiem
-oxi-, które fonetyzuje się na -oksy-, np. amoxicilin->amoksycylina.

3. Zgłoska -py- nie ulega zmianie, ale już -pyri- przechodzi w -piri-,
więc pyridoxine->pirydoksyna.

Zasady tworzenia końcówek
1. Angielskie końcówki -ine, -in stają się polską końcówką -yna.
Przykłady: simvastatin->simwastatyna, heparin->heparyna, prazosin->prazosyna.

2. Końcówki -ide, -id w wersji polskiej to -id.
Przykład: tocainide->tokainid

3. -oside zamienia się w –ozyd.
Przykłady: lanatoside->lanatozyd

4. -ile, -il bez zmian.
Przykłady: enalapril->enalapril, quinapril->chinapril.

Polecam także wykaz międzynarodowych niezastrzeżonych nazw preparatów farmaceutycznych.

Opracowano na podstawie http://cornetis.pl/pliki/PPK/2000/1/PPK_2000_1_71.pdf z dnia 23/10/2012.